Hollanda, yenilikçi girişimcilik ve teknoloji odaklı iş geliştirme konularında Avrupa’nın önde gelen ülkelerinden biri olarak dikkat çekmektedir. Ülkenin güçlü Ar-Ge altyapısı, devlet tarafından sağlanan kapsamlı teşvik programları, yetenekli iş gücü ve uluslararası erişim imkanları, Hollanda’yı girişimciler için cazip bir merkez haline getirmektedir. Bu yazımda, Hollanda’nın girişimcilik ve inovasyon ekosisteminin genel durumu, sağlanan devlet destekleri, uluslararası girişimcilere sunulan imkanlar ve öne çıkan başarı örnekleri detaylı olarak ele alınacaktır.
Hollanda Girişimcilik ve İnovasyon Ekosistemi
Devlet Destekleri ve Teşvikler
Hollanda, girişimcileri ve yenilikçi projeleri desteklemek amacıyla çeşitli devlet destekleri ve teşvik programları sunmaktadır. Bu programlar arasında:
- Innovatiekrediet: Innovatiekrediet, araştırma ve geliştirme projeleri için sağlanan düşük faizli kredilerdir. Krediler, projenin başarılı olup olmamasına göre geri ödenir; yani proje başarısız olursa kredi geri ödenmez. Bu program, özellikle yüksek riskli ve yenilikçi projeler için tasarlanmıştır. Kredinin büyüklüğü proje maliyetlerinin %35-45’ini kapsayabilir ve kredi miktarı genellikle 5 milyon Euro’ya kadar çıkabilir.
- WBSO (Araştırma ve Geliştirme Vergi İndirimi):WBSO programı, şirketlerin Ar-Ge faaliyetleri için sağlanan vergi indirimlerini içerir. Bu indirimler, maaş giderlerini ve diğer Ar-Ge maliyetlerini kapsar. WBSO, Ar-Ge harcamalarının %32’sine kadar vergi indirimi sağlar ve bu oran küçük şirketler için %40’a kadar çıkabilir. Her yıl yaklaşık 1,2 milyar Euro’luk bir bütçe bu program için ayrılmaktadır.
- Eurostars:Eurostars, KOBİ’lerin uluslararası Ar-Ge projelerini destekleyen bir programdır. Eurostars, projelerin %50’sine kadar hibe sağlarken, toplam bütçe 360 milyon Euro’dur. Bu program, KOBİ’lerin uluslararası işbirliklerini teşvik eder ve yenilikçi çözümler geliştirmelerini sağlar.
- SME Innovation Stimulation Top Sectors (MIT): MIT programı, KOBİ’lerin inovasyon projelerine finansman sağlar. Bölgesel ve sektörel bazda farklı hibeler sunar. MIT hibe programları, projelerin %35’ine kadar finansman sağlayabilir ve yıllık toplam bütçe 70 milyon Euro civarındadır. Bu program, özellikle enerji, sağlık, yüksek teknoloji sistemleri ve malzemeleri, tarım ve su gibi öncelikli sektörlerde faaliyet gösteren KOBİ’leri hedefler
Uluslararası Girişimciler İçin İmkanlar
Hollanda, uluslararası girişimcilere de geniş imkanlar sunmaktadır:
- Startup Visa: Hollanda’da inovatif iş kurmak isteyen girişimcilere yönelik bir vize programıdır. Girişimcilerin Hollanda’da kalıcı olarak iş yapmalarını kolaylaştırır. Başvuru için Hollanda Göçmenlik ve Vatandaşlık Dairesi (IND) sayfasını ziyaret edebilirsiniz. Vize, girişimcilere iş fikirlerini bir yıl boyunca geliştirme ve Hollanda’da oturum izni alma imkanı sunar.
- Techleap.nl: Uluslararası startupların Hollanda ekosistemine entegrasyonunu destekleyen programlar sunar. Ağ oluşturma, mentorluk ve finansman imkanları sağlar
Önde Gelen Girişimcilik Merkezleri ve Programları
Hollanda, çeşitli girişimcilik merkezlerine ve bu merkezlerde geliştirilen programlara ev sahipliği yapmaktadır. Öne çıkan bazı merkezler ve programları şunlardır:
- StartupAmsterdam: Amsterdam Science Park: Bilim ve teknoloji odaklı startuplar için araştırma ve inovasyon merkezidir. ACE Incubator: Akademik ve araştırma tabanlı startuplara destek sunar.
- Eindhoven Startup Alliance: High Tech Campus Eindhoven: Teknoloji odaklı girişimlerin yer aldığı inovasyon merkezidir. Brainport Development: Bölgesel ekonomik gelişmeyi desteklemek için çeşitli girişimcilik programları sunar.
- UtrechtInc: Utrecht Üniversitesi: Üniversite temelli girişimleri destekleyen bir kuluçka merkezidir. StartLife: Tarım ve gıda teknolojileri alanında girişimlere destek veren bir programdır.
Başarılı Girişimler ve Öne Çıkan Örnekler
Hollanda, dünya çapında başarıya ulaşmış birçok girişime ev sahipliği yapmaktadır. Öne çıkan bazı örnekler:
- Adyen: Küresel ödeme platformu. Şu ana kadar 260 milyon dolar yatırım almıştır, başlıca yatırımcıları arasında Iconiq Capital ve Index Ventures yer almaktadır.
- Booking.com: Online rezervasyon platformu.
- TomTom: Navigasyon ve harita teknolojileri alanında lider.
- Lightyear: Güneş enerjili elektrikli araçlar üreten girişim. Şu ana kadar 100 milyon Euro üzerinde yatırım almıştır.
- Physee: Suyun doğal gücünü kullanarak elektrik üreten inovatif bir şirket. Bu girişim, çeşitli Avrupa fonlarından milyonlarca Euro yatırım almıştır ,
Fon Merkezleri ve Unicornlar
Hollanda, Avrupa’nın önemli fon merkezlerinden biridir. Başlıca fon merkezleri ve yatırımcılar:
- Prime Ventures: Teknoloji ve dijital medya alanlarına yatırım yapar. Yaklaşık 500 milyon euro fon yönetmektedir.
- HenQ: SaaS ve dijital teknoloji alanlarına odaklanır. Fon büyüklüğü yaklaşık 200 milyon eurodur.
- Innovation Industries: Yüksek teknoloji ve sağlık teknolojileri alanlarına yatırım yapar. Fon büyüklüğü yaklaşık 300 milyon eurodur
Hollanda, Adyen ve Booking.com gibi unicorn girişimler çıkarmış olup, küresel girişimcilik ekosisteminde kendine sağlam bir yer edinmiştir
Hızlandırıcı Programlar
Hollanda’da girişimlerin hızlı büyümesini sağlayan birçok hızlandırıcı program bulunmaktadır:
- Startupbootcamp: Farklı sektörlere yönelik hızlandırma programları sunar.
- Rockstart: Enerji, sağlık ve teknoloji gibi alanlarda hızlandırıcı programlar sunar
Hollanda, aynı zamanda Holland in the Valley, ScaleNL ve Global Entrepreneur gibi hızlandırıcı programlara ve kuluçka merkezlerine de ev sahipliği yapmaktadır. Bu programlar, girişimcilerin hızlı bir şekilde büyümesine ve uluslararası pazarlara açılmasına yardımcı olmaktadır.
Girişimcilik Ekosistemi ve Uluslararası Başarı
Startup Genome’un 2022 Küresel Start-up Ekosistemi Raporu’na göre, Hollanda, start-uplar için en iyi 4. Avrupa ülkesi olarak belirlenmiştir. Amsterdam, start-up kurup büyütmek için Avrupa’nın en iyi ikinci şehri olarak konumlanmaktadır. Dealroom verilerine göre, sadece Amsterdam’da 20’den fazla unicorn bulunmakta olup, şehir aynı zamanda en hızlı büyüyen üçüncü teknoloji merkezi olarak tanımlanmaktadır. Eindhoven ise, dünyanın en iyi bilim merkezleri arasında yedinci sırada yer almaktadır
2023 Yılına Ait Güncel Veriler
Hollanda’nın girişimcilik ekosistemi, küresel ekonomik durgunluğa rağmen 2023 yılının ikinci çeyreğinde 525 milyon Euro yatırım almıştır. Bu veri, Hollanda’nın yenilikçi ve destekleyici yapısının bir göstergesidir ve girişimciler için cazip bir ortam oluşturduğunu kanıtlamaktadır
Sonuç
Hollanda, güçlü devlet destekleri, uluslararası girişimcilere sunulan imkanlar, başarılı girişim örnekleri, fon merkezleri, hızlandırıcı programlar ve global başarı hikayeleriyle, girişimcilik ve inovasyon ekosisteminde öne çıkan bir ülkedir. Girişimcilik ruhunu besleyen bu ekosistem, yeni işletmelerin gelişmesine ve global başarıya ulaşmasına yardımcı olmaktadır.
